عدم صحت خبر ادعای «رتبه نهمی» ایرانیان در مصرف الکل

به دنبال انتشار خبری به نقل از گزارش سازمان جهانی بهداشت، مبنی بر اینکه ایران در زمینه مصرف الکل در میان ۱۹۶ کشور جهان، رتبه نهم را دارد، رئیس مرکز ملی مطالعات اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، این موضوع را تکذیب کرد و با اشاره به وضعیت مصرف الکل در کشور گفت: مطالعات انجام‌شده در کشور نشان می‌دهد که بین ۹۰ تا ۹۵ درصد ایرانی‌های بزرگسال (بالای 15 سال) الکل مصرف نمی‌کنند.

دکتر آفرین رحیمی موقر، با تاکید بر اینکه آمار اعلام‌ شده مبنی بر اینکه ایران در مصرف الکل در جهان رتبه نهم را دارد، گفت: بر اساس داده‌ها و نتایج تحقیقات ما، مصرف الکل در ایران بسیار کمتر از بسیاری از کشورهای جهان است وهمچنین همان مقدار نیز در زنان که نیمی از جمعیت را تشکیل می‌دهند، حدود یک دهم مردان است و آمار اعلام شده نادرست و اشتباه است.

وی در عین حال گفت : « بر اساس داده‌های موجود، به نظر می‌رسد مصرف الکل به ویژه در جوانان در سال‌های اخیر افزایش یافته است و باید اقدامات لازم برای آموزش و پیشگیری از مشکلات ناشی از آن انجام شود.»

دکتر رحیمی موقر به این میزان اشاره کرد و افزود: اما اینکه ما رتبه نهم جهانی مصرف الکل را  داشته باشیم به طور کلی غلط و اشتباه است و ما در این مورد مطالعات دقیقی انجام داده‌ایم که نشان داده است که سالانه حدود پنج تا شش میلیون لیتر الکل در کشور مصرف می‌شود که معادل حدود ۰.۱ لیتر الکل خالص به ازای هر فرد بالغ است؛ این در حالی است که میانگین جهانی این شاخص به ازای هر فرد بالغ ۶.۴ لیتر است که عمده‌ترین علت کم بودن این میزان، تعداد کمتر میزان مصرف‌کنندگان الکل در ایران است.

رئیس مرکز ملی مطالعات اعتیاد افزود: برخلاف آمارهایی که در این گزارش آمده در افرادی که مصرف‌کننده الکل هستند، به طور متوسط در مردان ۱.۵ لیتر در سال و در زنان به طور متوسط ۴۰۰ سی سی در سال الکل خالص مصرف می‌شود که این رقم تقریبا یک بیستم رقمی است که در گزارش سازمان جهانی بهداشت بیان شده است.

وی درباره دلایل وجود تفوت در ارقام نیز گفت: گاهی پیش می‌آید اسنادی که در کشور منتشر می‌شود به موقع دست کسانی که گزارش‌های جهانی را تهیه می‌کنند، نمی‌رسد یا دیرتر از زمان تهیه گزارش به دست‌شان می‌رسد که این مورد می‌تواند خطا در نتیجه‌گیری به وجود آورد.

این مقام مسئول ادامه داد: اگر داده‌های صحیح کشور در اختیار تهیه‌کنندگان گزارش جهانی نباشد یا در زمان تهیه گزارش، اطلاعات بروزی از یک کشور نداشته باشند، از روش مدل‌سازی استفاده می‌کنند، در این روش معمولا از داده‌های کشورهای همسایه یا شبیه‌ترین کشورها بر اساس الگوهای بیماری یا رفتاری‌شان به آن کشور استفاده می‌کنند و محاسباتی انجام می‌دهند که می‌تواند دقیق نباشد.

دکتر رحیمی‌ موقر تاکید کرد: براین اساس، گزارشی که ایران را در جهان در مصرف الکل به عنوان رتبه نهم اعلام کرده، صحیح نیست، اما در این خبر آمده است که مصرف الکل در ایران، خیلی بیشتر از کشورهای اروپایی است و به عبارتی مصرف‌کننده‌های ما نسبت به کشورهای غربی زیاده‌روی می‌کنند که این اطلاعات صحیح نیستند.

وی افزود: داده‌های متنوع و مختلف از کشور ما تاکید دارد که میزان متوسط سالانه مصرف الکل خالص در مصرف‌کنندگان الکل در کشور ما به هیچ وجه بالای ۲ لیتر نیست؛ هرچند رقم مصرف همه کشورها را نداریم و نمی‌توان به طور دقیق گفت که ما رتبه چند را داریم، ولی به طور قطع ما در بین ۱۰۰ کشور اول دنیا نیستیم.

به گفته او در عین حال « اطلاعات تولید شده در کشور در مورد مصرف الکل، کم نیستند و مطالعات زیادی در مورد مصرف الکل در بین مردان، زنان، جوانان اعم از شهرها و روستاها انجام شده است و ما در این زمینه خلاء اطلاعاتی نداریم.»

دکتر رحیمی موقر همچنین گفت: این اطلاعات نشان می‌دهد که در کشور ما، مشکلات بهداشتی ناشی از مصرف الکل را که عمدتا شامل مسمومیت ناشی از متانول، وقوع حوادث و تصادفات، اعتیاد به الکل و مشکلات کبدی و حوادث قلبی و عروقی است باید جدی گرفت و جوانان را در مورد این خطرات آموزش داد.