درمان اعتیاد به الکل

فعالیت کلینیک الکل روزهای زوج از ساعت 9 تا 14 به صورت مراجعه حضوری است.

کلینیک الکل مرکز ملی مطالعات اعتیاد

             الکلیسم خطرناک است

الکلیسم سومین علت شایع مرگ و میر و درد و رنج (مورتالیتی و موربیدیتی) در جهان است. در آمریکا  یک سوم تصادفات رانندگی و دو سوم تصادفات رانندگی آخر شب و نیز دو سوم قتل ها تحت تاثیر الکل اتفاق می افتد. در فرانسه که 10 درصد نیروی کار کشور در صنایع مرتبط با تولید و توزیع الکل کار می کنند، 10 درصد کل مرگ و میر نیز مربوط ب عوارض مصرف الکل است و 30 درصد تخت های بیمارستانی نیز در اشغال مشکلات مرتبط با مصرف الکل است. مصرف طولانی مدت الکل عوارض قلبی، فشار خون بالا و مشکلات کبدی ایجاد می کند. مصرف الکل در زنان باردار "سندرم الکل جنینی" ایجاد می کند که شایع ترین علت عقب ماندگی ذهنی قابل پیشگیری در کشورهای صنعتی است.  براساس پیمایش ملی سلامت روان که توسط وزارت بهداشت انجام شده است (90-1389)، برآورد می شود که حدود یک درصد جمعیت کشور (چیزی حدود یک میلیون نفر) در 12 ماه گذشته دچار سوء مصرف و یا وابستگی به الکل بوده اند و 5.6 درصد جمعیت مصرف الکل داشته اند. بنابراین، در معرض خطرات مصرف الکل هستند.

             چه کسی الکلی است؟

دکتر جان اوینگ از دانشگاه کارولینای شمالی ابزار چهار گزینه ای را برای تشخیص الکلیسم طراحی کرد که بطور بین المللی پذیرفته شده است. این ابزار شامل چهار سوال است که اگر کسی به حداقل دو سوال آن پاسخ مثبت دهد الکلی محسوب می شود. این پرسشنامه براساس حرف اول کلمات کلیدی سوالات، پرسشنامه CAGE نامیده می شود.

سوال اول: آیا تا کنون احساس کردید که لازم است نوشیدن الکل را متوقف (Cut Down) کنید؟

سوال دوم: آیا تاکنون دیگران شما را به دلیل نوشیدن الکل مورد انتقاد و سرزنش (Annoyed) قرار داده اند؟

سوال سوم: آیا تاکنون به خاطر نوشیدن الکل دچار احساس پشیمانی یا احساس گناه  (Guilty)شده اید؟

سوال چهارم: آیا تاکنون شده است که سر صبح برای آرام کردن خود یا برای خلاص شدن از حال بد الکل بنوشید؟ (به اصطلاح برای باز کردن چشم eye opener می گویند)

•             برای کمک به یک الکلی چه باید کرد؟

اول- اگر بیماری هنوز به درگیری خود با الکل بصیرت (Insight) ندارد، لازم است با کمک یک مشاور حرفه ای (پزشک، روانشناس، پرستار یا مددکار اجتماعی) به مرور تاثیر الکل در زندگیش پرداخته شود و با مواجه کردن وی با ترازنامه هزینه/ فایده مصرف الکل، متقاعد شود که نیاز به درمان دارد. این نوع مشاوره، "مصاحبه انگیزشی" (Motivational Interview ) نامیده می شود.

دوم- اگر کسی دچار "وابستگی به الکل" شده باشد معمولاً برای قطع مصرف الکل نیاز به سم زدایی (Detoxication) دارد؛ زیرا علائم بازگیری الکل اغلب شدید و در مواردی خطرناک هستند؛ مانند استاتوس اپیلپتیکوس و دلیریم ترمنس. سم زدایی الکل باید زیر نظر یک پزشک انجام شود و گاهی  ضروری است بیمار در بیمارستان بستری شود.

سوم- طولانی ترین مرحله درمان، پیشگیری از بازگشت (Relapse prevention) است. در همه وابستگی ها، بخش زیادی از بیماران دچار بازگشت به مصرف (عود یا Relapse) می شوند. در یک پایش 6 ماهه، دو سوم بیماران و در یک پایش یک ساله 80% درصد بیماران پس از درمان دچار عود شده بودند.

بنابراین رها کردن بیماران پس از سم زدایی، معمولاً باعث بازگشت آنها به الکل می شود.

"پیشگیری از عود" شامل اقدامات زیر است:

-              آموزش بیمار و خانواده راجع به فرآیند درمان و نحوه ارتباط با تیم درمانی

-              آموزش بیمار و خانواده اش راجع به چگونگی مواجهه با شرایطی که باعث مصرف می شوند (خشم، غم، وسوسه، درد و ...)

-              تشخیص و درمان اختلالات روانپزشکی همراه (اختلالات خلقی، اختلالات اضطرابی، اختلالات شخصیت و ...)

-              اصلاح باورهای غیر منطقی که زمینه ساز مصرف الکل هستند و آموزش مهارت های رفتاری که قدرت "نه گفتن" به الکل را به فرد می دهد. (درمان شناختی- رفتاری CBT)

-              شرکت در گروه های خودیاری (همچون الکلی های گمنام AA) که با مشارکت در تجربه های بیماران بهبود یافته و حمایت روانی از بیمار به تداوم پاکی (پرهیز Abstinence) کمک می کند.

             ضرورت راه اندازی کلینیک الکل

نتایج مقدماتی مطالعات، حاکی از شیوع بالاتر از مقادیر پیش بینی شده اختلالات مصرف الکل در کشورمان می باشد. با توجه به این امر و در راستای سیاست های وزارت بهداشت، کلینیک درمان اعتیاد به الکل، جهت ارائه خدمات روانپزشکی و روانشناختی و درمان مشکلات سوء مصرف و وابستگی الکل، در مرکز ملی مطالعات اعتیاد (INCAS) راه اندازی شد.

             کلینیک آموزشی درمان وابستگی به الکل

کلینیک الکل مرکز ملی مطالعات اعتیاد (INCAS) در مرداد ماه 1393 با هدف آموزش تیم درمانی و ارائه درمان استاندارد به بیماران دچار الکلیسم تاسیس شد.

اولین گروهی که در این کلینیک آموزش می بینند دستیاران تخصصی روانپزشکی هستند ولی به تدریج این کلینیک و مجموعه درمانگاه آموزشی مرکز مطالعات اعتیاد، دوره های عملی (کارورزی) درمان وابستگی به الکل و مواد را برای پزشکان و روانشناسان داوطلب راه اندازی خواهد کرد.

پذیرش اولیه بیماران وابسته به الکل:

دوشنبه هر هفته از ساعت 12-9 صبح